www.kotycukrzycowe.fora.pl

Tinka07

Ciała ketonowe i kwasica ketonowa

Ciała ketonowe mogą pojawić się u kota cukrzycowego w każdej chwili. Zaczynają się najczęściej rozmnażać przy niedoborze insuliny lub pokarmu. Dla organizmu brak insuliny lub za mała jej dawka oznacza, że nie jest on w stanie „spalić” glukozy, dostarczonej przez pokarm w celu uzyskania energii. Zwierzę umiera z głodu, mimo że przyjmuje pożywienie.

Natura wymyśliła sobie w przypadkach niedoboru pokarmu strategię na przeżycie: organizm zaczyna „spalać" własne zapasy tłuszczu. Niestety wytwarzają się podczas tego procesu toksyczne ciała ketonowe. Wprawdzie organizm próbuje pozbyć się ich przez intensywne wydalanie z moczem (też przez płuca), lecz obniżają one pH krwi, co prowadzi do jej zakwaszenia i w najgorszym wypadku do kwasicy ketonowej, kończącej się nierzadko śmiercią. Zwierzęta umierają jednak nie z powodu ciał ketonowych, lecz z powodu coraz bardziej zmniejszającej się objętości płynu ustrojowego.

Poziom ciał ketonowych sprawdza się u kota najczęściej w moczu. Jest to najtańszą i najbardziej rozpowszechniona metoda. Przydatne do tego celu paski testowe można kupić w każdej aptece. Zabarwienie paska po zanurzeniu go w moczu (od koloru beżowego (norma) poprzez różowy, bordowy do fioletowego) informuje nas o poziomie obecności ketonów bądź ich całkowitym braku. Dopiero przy zabarwieniu paska na kolor fioletowy mowa jest o kwasicy ketonowej. W „sprzyjających okolicznościach” może ona powstać w ciągu kilku godzin z nielicznych (kolor różowy na pasku) ciał ketonowych.

U Tinki ketony zdążyły się kiedyś rozmnożyć się w ciągu kilku godzin tak tragicznie, że późnym wieczorem „na sygnale” pojechałam do klinki weterynaryjnej. Jest wiele przyczyn powstawania ciał ketonowych.

Przyczyny sprzyjające powstawaniu ciał ketonowych:
całkowity brak insuliny,
odwodnienie,
infekcje,
neuropatia,
schorzenia żołądkowo-jelitowe,
niewydolność serca,
odmawianie pokarmu,
insulinoodporność,
stres i tym samym wydzielanie hormonów stresu, takich jak glukagon, adrenalina, kortyzol, które są antagonistami insuliny.

Objawy:
podczas oddychania wydziela się przykry zapach acetonu, kojarzący się ze zmywaczem do paznokci,
ogólne złe samopoczucie,
apatia,
nudności i wymioty,
brak apetytu,
przyśpieszone oddychanie,
i oczywiście pozytywne zabarwienie paska testowego.

W przypadku pojawienia się u Twojego cukrzycowego kota ciał ketonowych nie zwlekaj i skonsultuj się natychmiast z lekarzem weterynarii. Lekarz powinien umieć Ci doradzić, jak najszybciej pozbyć się tych niebezpiecznych bestii (więcej karmy, wyższa dawka insuliny, kroplówki).

Paski testowe, których ja używałam, to: Ketostix firmy Bayer.

Kontrola moczu Twojego kota cukrzycowego na obecność ciał ketonowych powinna odbywać się rutynowo co najmniej dwa razy w tygodniu.

Jeśli monitorujesz poziom cukru u Twojego kota tylko paskami testowymi, najlepsze byłyby testy paskowe Keto-Diastix firmy Bayer. Przeznaczone są one do monitorowania obecności i stężenia glukozy oraz ciał ketonowych w moczu.

Lekkie zabarwienie paska testowego i niskie stężenie poziomu glukozy we krwi

Jeśli kot nie ma innych widocznych objawów, pobyt w klinice weterynaryjnej nie jest konieczny. Wskazana jest jednak konsultacja z lekarzem co do podjęcia dalszych korków, przede wszystkim wtedy, gdy właściciel w tych sprawach jest mało doświadczony. W przypadku pojawienia się niewielkiej ilości ketonów w moczu należy zwiększyć nieco dzienne dawki insuliny i podawać więcej karmy. Dawkę zwiększa się oczywiście tylko wtedy, gdy można wykluczyć ryzyko hipoglikemii. Dodatkowe malutkie dawki insuliny i karmy między regularnymi dawkami co 12 godzin pomagają w szybkim pozbyciu się ciał ketonowych. Stały monitoring glukometrem jest jednak w takich przypadkach nieodzowny.

Lekkie zabarwienie paska testowego i wysokie stężenie poziomu glukozy we krwi

Również i w tym przypadku pobyt w klinice nie jest konieczny. Po konsultacji z lekarzem możesz wstrzyknąć dodatkowo troszeczkę insuliny bez podawania karmy. Najważniejsze, by obniżyć poziomu glukozy we krwi, gdyż głównym problemem jest tu niedobór insuliny w organizmie. Glukoza jest w wystarczającej ilości, ale organizm nie potrafi jej odpowiednio wykorzystać. Pamiętaj jednak o tym, że organizm bez dostarczenia jednocześnie pokarmu reaguje na insulinę zupełnie inaczej niż razem z nim. Poziom glukozy we krwi spada wtedy o wiele szybciej. Nie podawaj w takiej sytuacji między regularnymi dawkami więcej niż jednorazowo 0,2-0,5 jedn. Mankamentem takiego postępowania jest możliwość nakładania się w czasie działania poszczególnych dawek (overlap), co może prowadzić do kontrregulacji. Dlatego częste dawki insuliny o przedłużonym czasie działania w ciągu 12 godzin są niewskazane.

Dużo łatwiej można opanować sytuację, stosując między dwoma regularnymi dawkami co 12 godzin insulinę o krótkim czasie działania. Insuliny o krótkim czasie działania zaczynają obniżać poziom stężenia glukozy we krwi natychmiast lub najpóźniej po pół godziny. Nadir (szczyt) występuje już po godzinie lub dwóch godzinach. W przypadkach kwasicy ketonowej insuliny te podawane są też w klinikach weterynaryjnych lub w lecznicach. Z insuliną o krótkim czasie działania musisz jednak obchodzić się szczególnie ostrożnie. Insulina ta nie nadaje się dla początkujących. Kto ma jeszcze problemy z pomiarami glukometrem lub w ogóle nie stosuje takiej metody, nie powinien w żadnym wypadku podawać jej sam w domu. Również w wyżej opisanym przypadku powinno się wstrzykiwać tylko małe dawki, nigdy więcej niż 0,5 jedn. jednorazowo. Zacząć należy od maluteńkiej dawki (ok. 0,2 jedn.), by poznać reakcję insuliny na organizm, i podać jednocześnie trochę karmy (np.Convalescence Support). Insuliny o krótkim czasie działania mają najczęściej stężenie 40 j.m./ml, choć w Polsce produkuje się także stężenia 80 j.m./ml. Jeśli lekarz wystawi Ci receptę na taką insulinę, to poproś koniecznie o insulinę o stężeniu 40 j.m./ml. Inne stężenia (80, 100) nie mają najmniejszego sensu, bo takiej insuliny nie można precyzyjnie odmierzyć. Strzykawek U 80 w Polsce w ogóle nie ma, a strzykawki U 100 z podziałką 0,5 ml są towarem na wagę złota. Inne insulinówki nie nadają się do odmierzania insulin o stężeniu 80 i 100.

Poziom glukozy do momentu uzyskania nadiru nie powinien spadać o więcej niż o 60-80 mg/dl. Cogodzinne monitorowanie wyników glukometrem jest konieczne.

Podawanie kroplówek
Oprócz zwiększenia dawki insuliny konieczne jest wprowadzenie kroplówek. Im bardziej stworzenie będzie się odwadniało, tym większe jest ryzyko, że ciała ketonowe będą się rozmnażać. Kroplówki pomagają w wypłukaniu ketonów z organizmu. Możesz je podawać podskórnie w domu. Do dyspozycji masz dwa preparaty; sól fizjologiczną (NaCl 0,9) lub płyn Ringera (Ri). W klinikach weterynaryjnych pomocne w decyzji o zastosowaniu danego płynu jest sprawdzenie koncentracji sodu w surowicy. Gdy wyniki leżą poniżej 150 mmol/dl, lekarze podają sól fizjologiczną. Przy wyższych wynikach podawany jest płyn Ringera. W domu oczywiście nie masz takiej możliwości, ale przy śladowej ilości ciał ketonowych w moczu i krótkotrwałym zastosowaniu kroplówek można podawać oba preparaty. Jeśli walka z ketonami będzie trwała dłużej, skonsultuj rodzaj preparatu z lekarzem weterynarii. Możliwe, że stosowanie obydwu płynów na zmianę będzie najodpowiedniejsze. Pamiętaj tylko, żeby w żadnym wypadku nie podawać płynu Ringera lactate (z mleczanami). Płyn ten może spowodować odwrotny skutek, tj. doprowadzić do powstania jeszcze większej ilości ciał ketonowych.

Nie trzeba tu podawać kroplówek dożylnych. Kroplówki podskórne w zupełności wystarczą. Mają one poza tym tę zaletę, że nie obciążają zbytnio krwiobiegu. Ich podawanie nie jest wcale takie trudne, jak się to czasem wydaje. Zapytaj swojego lekarza weterynarii i poproś go, żeby pokazał Ci, jak to się robi.

Tu możesz obejrzeć, jak robić kroplówki:
Fluids - the Film: starring Mary and Darla with a cameo from Kimba's tail !
[link widoczny dla zalogowanych] (uwaga: prawie 24 MB)

Co jednak w tej prezentacji jest absolutnie nie do przyjęcia, to robienie kroplówki w kark. Bez porównania bezpieczniejsze dla kota jest robienie kroplówek z boku. W kark nie powinno wykonywać się w ogóle żadnych iniekcji. Istnieje bowiem przy robieniu iniekcji pewne ryzyko powstania nowotworu skóry lub tkanki podskórnej. W przypadku, gdyby taki nowotwór pojawił się na karku, miejsca na wycięcie nie ma, bo tkanka mięśniowa znajduje się tuż nad kręgosłupem.

Zwiększenie dawki insuliny

Po pozbyciu się ciał ketonowych z moczu należy, jeśli to możliwe, zwiększyć dawkę insuliny. Częstym powodem powstawania ketonów jest właśnie jej za mała ilość w organizmie. Obserwuj swojego kota bardzo dokładnie przez kilka następnych dni. Ciała ketonowe mogą ewentualnie powrócić.

Zabarwienie paska na kolor bordowy lub fioletowy

Jeśli pasek testowy zabarwi się na fioletowo, oznacza to kwasicę ketonową. Nie zwlekaj wtedy ani minuty. Skontaktuj się natychmiast z prowadzącym lekarzem lub z najbliższą lecznicą weterynaryjną. W przypadku kwasicy ketonowej życie Twojego kota jest w wielkim niebezpieczeństwie. Taki stan kończy się często śmiercią mimo intensywnej opieki lekarskiej.

Koty z kwasicą ketonową, przywożone do kliniki weterynaryjnej, są pacjentami wymagającymi intensywnej terapii. Pobyt w klinice trwa ok. tygodnia, a zwierzę powinno być monitorowane przez cały czas. Najczęściej robione są od razu badania biochemiczne i hematologiczne krwi, by ocenić stopień ogólnoustrojowych zaburzeń metabolicznych. Co kilka godzin kontroluje się elektrolity oraz poziom glukozy we krwi. Kroplówki i insulina to najważniejsze części składowe terapii. Ponieważ stężenie potasu w surowicy nie zawsze odzwierciedla jego zasób w organizmie, dodaje się go do kroplówek, uwzględniając stan kliniczny pacjenta. Zapobiega to zagrażającej życiu hipokalemii. To samo dotyczy fosforu, który też często podawany jest w kroplówce.

Oczywiście kot dostaje również insulinę, aby obniżyć poziom glukozy we krwi. W klinice używa się w takim przypadku insuliny o krótkim czasie działania, która na początku podawana jest domięśniowo, później podskórnie. Przejście na normalną insulinę następuje wtedy, gdy zwierzę zaczyna samodzielnie przyjmować pokarm. Regularna kontrola niektórych parametrów krwi, jak np. hematokrytu, białka lub elektrolitów są dodatkowymi ważnymi elementami terapii.

Najważniejsze, by nie dopuścić w ogóle do takiego stanu, bo szanse na przeżycie zwierzęcia nie są tak duże. Dlatego gorąco polecam częste sprawdzanie moczu u kota cukrzycowego na obecność ciał ketonowych, przede wszystkim w fazie początkowej, gdy cukrzyca nie jest jeszcze wyrównana bądź w przypadku infekcji, gdy zapotrzebowanie na insulinę najczęściej wzrasta.

Nam się wtedy udało, ale moja kotka potrzebowała prawie dwóch miesięcy, by zacząć samodzielnie jeść. Przez ten czas karmiłam ją codziennie strzykawką.

Cielawe linki:
[link widoczny dla zalogowanych] (po angielsku)
[link widoczny dla zalogowanych] (po angielsku)
[link widoczny dla zalogowanych] (po angielsku)
[link widoczny dla zalogowanych] (CKK u kota, zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne, bardzo ważny link, po niemiecku)
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych] ... esting.pdf (po angielsku)
[link widoczny dla zalogowanych] (po niemiecku)

Monitoring ciał ketonowych we krwi glukometrem

Moment pojawienia się ciał ketonowych w moczu jest ostateczną chwilą podjęcia odpowiednich działań leczniczych. Dlatego też w profilaktyce stosuje się coraz częściej badanie krwi na obecność ciał ketonowych, a nie badanie moczu, gdyż ciała ketonowe występują najpierw w krwi, a dopiero później przedostają się do moczu. Doskonałym glukometrem do pomiaru ciał ketonowych we krwi jest Glukometr Optium Xido™. Używają go od kilku lat prawie wszyscy właściciele kotów cukrzycowych na forum Helgi Schoolmann (http://www.katzendiabetes.de). Znajduje on też coraz częściej zastosowanie w klinikach weterynaryjnych w Niemczech.

Optium Xido™ łączy w sobie dwie funkcje, tj. możliwość oznaczania stężenia glukozy oraz stężenia kwasu ß-hydroksymasłowego (ß-OHB), najważniejszego spośród trzech związków ketonowych obecnych we krwi krążącej. Pojedyncze nakłucie umożliwia wykonanie oznaczeń dwóch różnych parametrów, przy użyciu dwóch różnych biosensorycznych pasków testowych. Jedynym warunkiem wykonania oznaczeń jest wcześniejsza kalibracja pasków. Test oznaczenia stężenia ketonów przy użyciu pasków Optium Xido™ jest łatwy. Wystarczy włożyć pasek odpowiednim końcem do czytnika aparatu, a mierzenie rozpoczyna się automatycznie w chwili wykrycia obecności próbki na pasku testowym i kończy samoistnie.
Wymagana objętość próbki krwi nie jest zbyt duża, wynosi 1,5 µl, a oznaczenie trwa 10 sekund. O poważnym ryzyku kwasicy ketonowej świadczy stężenie powyżej 3 mmol/l. Aparat odczytuje wartości ß-OHB w zakresie 0,0–8 mmol/l, w temperaturze 18–30°C.

Interpretacja wyników:
• 0–1 mmol/l – bez zagrożenia ketozą
• 1–3,0 mmol/l – zagrożenie ketozą
• powyżej 3 mmol/l – wynik wskazuje na poważne niebezpieczeństwo, należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii

[link widoczny dla zalogowanych] (strona producenta po polsku)
[link widoczny dla zalogowanych] (jak powstają ketony we krwi, po niemiecku)
[link widoczny dla zalogowanych] (po angielsku)

Z doświadczeń właścicieli kotów cukrzycowych w Niemczech mierzących stężenie ketonów we krwi wynika, że ketony w moczu pokazują się dopiero przy wynikach 3-4 mmol/l, a więc jest ich wtedy we krwi już bardzo dużo.

copyright by Tinka07


	www.kotycukrzycowe.fora.pl Koty cukrzycowe		FAQ Szukaj Użytkownicy Grupy Galerie Rejestracja Profil Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zaloguj